Tìm hiểu vấn đề cải cách chương trình EB-5

Chương trình đầu tư định cư EB-5 được ban hành năm 1990 đã mang lại cho Mỹ hàng tỷ đô la mỗi năm cho việc phát triển các dự án từ khách sạn đến nhà ở. Người nước ngoài có thể sở hữu thẻ thường trú nhân Mỹ bằng cách đầu tư tối thiểu 1 triệu USD, hoặc 500.000 USD (Vùng khuyến khích đầu tư_Vùng TEA) và tạo ra ít nhất 10 việc làm cho người bản xứ.

Chương trình EB-5  được sử dụng như một công cụ phát triển kinh tế, đặc biệt là ở vùng nông thôn hoặc các khu vực thành thị với tỷ lệ thất nghiệp cao. Theo báo cáo tháng 1 của Bộ Thương mại Hoa Kỳ, giai đoạn  2013-2014 có hơn 11.000 nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào Vùng chỉ định, mang lại 5.8 tỷ đô la cho 562 dự án EB-5, tạo ra 174.000 việc làm cho người dân Mỹ. Theo báo cáo từ Bộ Ngoại giao, vào năm 2016 có tới 8500 visa EB-5 đã được cấp cho nhà đầu tư nước ngoài định cư Mỹ.

Những rào cản cải cách

Có một vài lý do khiến việc cải cách chương trình EB-5 bị trì trệ, trong đó, điểm mấu chốt chính là sự chênh lệch về lợi ích giữa thành thị và nông thôn.  Các nhà lập pháp của đảng công hòa Mỹ như Thượng nghị sĩ Chuck Grassley và Nghị sĩ Bob Goodlatte kiên quyết ủng hộ việc cải cách theo hướng khuyến khích đầu tư vào nông thôn. Tuy nhiên, một số Thượng nghị sĩ: Chuck Schumer (Đảng Dân chủ – New York), John Cornyn (Đảng Cộng hòa – Texa) và Jeff Flake (Đảng Cộng hòa – Arizona) lại phản đối quan điểm trên. Họ cho rằng việc phân phối nguồn vốn EB-5 nên cân bằng, không ưu tiên cho bất cứ khu vực nào.

Một trong những hạn chế lớn nhất của chương trình này chính là việc các chủ dự án đã ăn gian tọa độ TEA để được hưởng mức đầu tư ưu đãi 500.000 USD. Giữa một danh sách dày đặc gần 500 dự án EB-5, tất nhiên nhà đầu tư sẽ chọn dự án có tiềm năng phát triển lớn tại những khu đô thị nhộn nhịp.

Thêm một vấn đề nữa mà nhà đầu tư EB-5 phải đối mặt chính là nguy cơ không tạo ra đủ việc làm và một khi nguy cơ đó xảy ra, nhà đầu tư sẽ mất cơ hội sở hữu thẻ thường trú nhân hoặc thậm chí là khoản tiền đầu tư của họ. Vậy nên, không có gì đáng ngạc nhiên khi việc thắt chặt định nghĩa TEA đã được Bộ An ninh nội địa Mỹ đề cập trong dự luật đề xuất của họ.

Bên cạnh đó, một số đề xuất cải cách khác về chương trình EB-5 cũng được đưa ra như tăng mức vốn đầu tư tối thiểu và lập hàng rào giám sát để hạn chế gian lận. Khoản tiền vốn đầu tư tối thiểu ( 500,000 USD) đã được duy trì suốt từ năm 1990 đến nay nên việc thay đổi nó là điều tất yếu. Vấn đề duy nhất khiến các nhà lập pháp đau đầu là tăng bao nhiêu và khi nào sẽ tăng.

Ảnh hưởng đến hoạt động của các đơn vị phát triển dự án

Việc tranh cãi xung quanh vấn đề lập pháp của chương trình đầu tư EB-5 là điều tất yếu. Thế nhưng, nếu tình trạng lửng lơ cải cách không tới nơi kéo dài sẽ khiến cho số lượng nhà đầu tư vào Mỹ theo diện EB-5 giảm sút và hệ lụy là dòng vốn đầu tư nước ngoài sẽ bị tác động mạnh mẽ. Cần lưu ý rằng có rất nhiều dự án đầu tư trên nước Mỹ được xây dựng bằng nguồn tiền từ chương trình EB-5.

Các nhà phát triển dự án đầu tư nằm trong chương trình EB-5 thường vay ngân hàng hoặc vay các tổ chức tài chính, sau đó sử dụng nguồn vốn từ EB-5 để trả một phần vốn vay ngân hàng, hạ thấp lãi suất. Tất nhiên là nguồn vốn vay từ EB-5 sẽ có lãi suất lấp hơn, chỉ từ khoảng 5% đến 7%, thấp hơn một nửa so với lãi suất thông thường từ 10% đến 12%. Do đó, nếu dòng vốn EB-5 bị giảm sút, nó sẽ gây ít nhiều khó khăn cho các dự án sắp tới của Mỹ.